Akaryakıtlı arabası elektrikliye çevirmek sorun olacak mı?
Elektrikli araba fosil yakıtlardan kurtulmak isteyen dünya için bir kurtarıcı üzere sunuluyor. Her gün zamlanan akaryakıt fiyatları karşısında tüketicinin de elektrikli arabaları tercih edeceği görünen bir gerçek. Öte yandan elektrikli araç üretiminin artması yeni hukuksal ve pratik sıkıntıları da gündeme getiriyor. Herkesin aracını satıp elektrikli alması mümkün olamayacağından hem teknik adamlar hem hukuk insanları fosil yakıtlı araçların elektrikliye dönüşümünün uygun şartlarını araştırıyor.
T 24 müellifi Ali D. Ulusoy, “Elektrikli otomobillerin hukuksal durumu” başlıklı yazısında bu mevzuyu ele aldı, yakıt masrafının 8’de 1 oranında azalacağına dikkat çekti. Ulusoy, şimdilik değerli bir teknoloji olan bu dönüşümün nasıl ilerleyeceğine ait öngörülerini şöyle aktardı:
“Örneğin bir teşebbüsçü çıksa ve mevcut fosil yakıtlı otomobillerin motorlarını ve ilgili teknik aksamını makul müddette ve makul fiyattan elektrikliye dönüştürmenin bir yolunu bulsa, mevcut otomobil markaları ile başı hukuken marka-patent boyutunda belaya girer mi?
Yani mevcut benzinli/dizel/lpg’li aracınızı buraya götüreceksiniz. Bu yerde aracınıza diğer bir marka elektrikli motor takacaklar ve öbür tüm aksamını elektrikliye adapte edecekler.
Sanırım şu an teknolojik olarak bunu yapmanın maliyeti epeyce yüksek.
Ama birileri tahminen bir müddet sonra bunu daha makul maliyetle yapmanın yolunu bulur.
Makul fiyattan emniyetli bir dönüşüm mümkün olursa, milyonlarca araç sahibi aracını elektrikliye dönüştürmek ister.
Bunu yapabilen de sanırım ticari manada köşeyi döner. Kısa vakitte ülkenin hatta dünyanın sayılı zenginlerinden olur.
Alın size benden bedavaya bir girişimcilik fikri!
Fikri-sınai haklar hukuku uzmanı değilim. Bu alan başka bir uzmanlık alanı.
Ancak bu alanda uzman kimi arkadaşlarla yaptığım istişareden çıkardığım sonuç, aracınızın bu türlü bir elektrikliye dönüştürülmesinde tüzel sorun çıkmayacağı istikametinde.
Kaldı ki zati bir müddettir akaryakıtlı yahut dizel motorlu araçların özel iş yerlerinde lpg’liye dönüştürülmesi yapılıyor.
Ayrıca mevcut araçları, motorlarını büsbütün değiştirme dahil, “modifiye” etmede uzmanlaşmış ticari yerler de var.
Örneğin Ankara Büyük Kent Belediyesinde (ABB) bir müddettir eski fosil yakıtlı belediye otobüslerinin elektrikli araca dönüşümü yapılıyor (Bkz. BELKA AŞ’nin Elektrikli Otobüs Dönüşüm Projesi). ABB bu mevzuda öncü bir rol üstlenmiş durumda.
‘Hakkın tükenmesi prensibi’ne nazaran, tescilli bir markayı satın alan tüketicinin aldığı eseri modifiye etmesine yahut ettirmesine hukukî pürüz yok. Kâfi ki yapılan modifiye, o eserin marka kıymetini ve imajını bozucu tesir doğurmasın.” (HABER MERKEZİ)