G20, BRICS’e cevap verdi

BRICS’in genişleme süreci, global dengelerde yeni bileşkeler oluşturuyor. Çin ve Rusya’nın başını çektiği sürece ABD’nin ve Global Güney ülkelerinin yansısı, G20 doruğunda açığa çıktı. Birgün muharriri Ceren Sözeri’ye nazaran, Kasım ayı içinde düzenlenecek olan Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği toplantısında global istikrarlara yönelik yeni bir satranç atılımı yapılabilir.

Birgün müellifi Ceren Sözeri’nin “G20, BRICS’e karşılık verdi” başlıklı yazısında Çin-ABD rekabetine ait değerlendirmeleri şöyle:

“Geçtiğimiz hafta Hindistan’da düzenlenen ve Çin’in yalnızca başbakan seviyesinde temsil edildiği G20’nin sonuçları, neredeyse birebir BRICS’e karşılık üzereydi.

ABD’yle Çin ortasındaki ‘yeni soğuk savaş’a taraf olmak istemeyen Global Güney ülkelerinin baskısıyla Ukrayna konusunda yalnızca toprak kazanımı için güç kullanılmaması davetini içeren, Rusya’nın bile imzaladığı bir bildiri yayımladı.

Çin’in Afrika Birliği’nin merkezinin yer aldığı Etiyopya’yı BRICS’e davet etmesinin çabucak akabinde, G20, Afrika Birliği’ni oluşuma üye olarak kabul etti. Böylelikle, Afrika Birliği, G20 içinde Avrupa Birliği’yle eş paha statü kazanmış oldu.

G20’nin Çin’i direkt amaç alan bir öteki gelişmesi de Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Koridoru (IMEC) kurulacağının açıklanması oldu. Bu koridor, ABD’nin Hindistan’ı da yanına katarak Çin’in Nesil ve Yol Girişimi’ne (KYG) alternatifler geliştirme gayretinin yeni bir adımı; Çin’in Soğuk Savaş eseri Asya-Pasifik bölgesini ‘ele geçirmesiyle’ yeni türetilen Hint-Pasifik bölgesi ve Daha Uygun Bir Dünyayı Yine İnşa Et (B3W) ve Global Geçit (GG) ve 2022 yılında G-7’de duyurulan Global Altyapı ve Yatırım İştiraki (PGII) projeler zincirinin yeni bir halkası.

(…)

Bu durumda, Çin ekonomik alanda mümkün bir rakipler koalisyonuyla karşı karşıya bile olsa, Global Uygarlık Girişimi’nin gündemi olan insan haklarını siyasi-yasal haklardan fazla barınma, sıhhat üzere kolektif ve ‘kalkınmacı haklar’ olarak tanımlama siyasetinde üstünlüğü ele geçirmiş olacak. Bu da, demokrasi ve sürdürülebilirlik üzere bedeller üzerine kurulan Biden Doktrini’ni epey zayıflatan bir gelişme.

Bundan sonraki gelişmeleri takip etmek için önümüzde birkaç değerli toplantı daha var. 18 Eylül’de başlayacak olan Birleşmiş Milletler Genel Şurasına (BMGK) daha evvelki yılların tersine Dışişleri Bakanı Wang Yi değil, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Han Zheng’in gideceği muhakkak oldu. Han Zheng, her ne kadar devlet hiyerarşisinde Wang Yi’den yüksek olsa da ne dış işleri ne de diğer bir siyaset alanında uzmanlaşmış bir otoriteye sahip değil. O yüzden, Wang Yi yerine Han Zheng’in BMGK’ye katılacak olması, Xi’nin G20’ye katılmayıp yerine Başbakan Li Qiang’ı göndermesine benzetiliyor. Çin’in, Batı’nın egemenliğinde geçen bu toplantılarda en üst seviye ya da yetkili şahıslarca temsil edilmemesi, Batı’yı, daha özelinde, ABD’yi ‘Dize getirme’, Biden’i daha uzlaşmacı bir ikili bağlantılar düzlemine çekme taktiği olarak yorumlanıyor. Önümüzde bir de, kasımda tekrar ABD’de düzenlenecek olan, Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) toplantısı var. Çin’in bu toplantıya da yüksek seviyede iştirak göstermemesi iki global gücün bölgesel örgütler aracılığıyla yürüttükleri süreci nasıl etkileyecek, göreceğiz.” (HABER MERKEZİ)