Hakan Fidan’dan Filistin-İsrail için ‘garantörlük’ formülü önerisi

DUAVR – Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, gazetelerin Ankara temsilcileri ile bir ortaya geldi.

AA’nın aktardığına nazaran, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e akınıyla yaşananların başta İsrail olmak üzere herkes için sürpriz olduğuna işaret eden Fidan, Gazze’den başka tarafa kolaylıkla geçilebilmiş olmasının ve bunun operasyonel sonuçlarının herkesi şaşırttığını lisana getirdi. Fidan, bilhassa İsrail ile Gazze ortasındaki duvarın aşikâr kısmı yıkıldıktan sonra içeriye, yalnızca Hamas mensuplarının değil öteki kümelerin ve sivil ögelerin da girebilmesinin ve rastgele bir direniş ile karşılaşmamalarının herkes için şaşırtan olduğunu vurguladı.

Bakan Fidan bu durumun, İsrail güvenlik sistemindeki zafiyeti ortaya çıkaran, uzun yıllar tartışılacak bir bahis olduğuna dikkati çekerek, “7 Ekim’e hangi koşullar yol açtı? Bunu da tahminen ayrıyeten konuşmak gerekiyor. Bu aslında problemin bütününü oluşturuyor. Biz 7 Ekim’de ve müteakip süreçte, sivilleri gaye alan hiçbir hareketi alışılmış ki tasvip etmiyoruz. Tam bilakis sivillerin gaye alınmasını kınıyoruz” diye konuştu.

İsrail operasyonlara başladığında Türkiye’nin ABD’lilere, İsraillilere ve öbür taraflara, sivillere yönelik halden önemli kaygı duyduğunu belirttiğini aktaran Fidan, ardından ağır bir görüşme ve seyahat trafiği başladığını söz etti.

‘YOĞUN TEMASLARIMIZ SÜRÜYOR’

Fidan, ABD’lilerin talebi üzerine tekraren muhataplarıyla ve öbür ülkelerin yetkilileriyle görüştüklerini anımsatarak, “Biliyorsunuz, Mısır’a gittik. Yarın Lübnan’a gidiyoruz. Lübnan’dan sonra Cidde’de İslam İşbirliği Teşkilatı’nın Dışişleri Bakanları seviyesinde Fevkalâde Acil Toplantısı var, oraya geçeceğiz. Cumhurbaşkanımızın ağır temas trafiği var. Bakanlık olarak bizim ve istihbarat ünitelerinin temasları var” sözlerini kullandı.

‘KRİZİ BARIŞ İÇİN FIRSATA DÖNÜŞTÜRME ARAYIŞINDAYIZ’

Fidan, Türkiye’nin krizi barış için fırsata dönüştürme arayışında olduğunu belirterek, bu fikrin muhataplara da aktarıldığını söz etti.

Sistem içinde kimi görüşlerin de tedavüle girdiğini kaydeden Fidan, “Özellikle daima şunu söylüyoruz; İsrail bugüne kadar iki devletli tahlil sürecini askıya aldı. Filistinlilerle değil, öteki Arap ülkeleriyle barış yapmayı kendisine temel meşguliyet edindi. Zira onların perspektifinde sivil Filistin devleti yok” sözlerini kullandı.

Fidan, daha evvel İsrail’in, Araplar ve bölgedeki başka ülkeler tarafından kabul edilmesiyle ilgili meseleler yaşadığını anımsatarak, “Varlığı kabul edilince, bu sefer başkasını kabul etmemek daha kolay hale geldi” dedi.

‘ABD İKİ DEVLETLİ TAHLİLE SICAK BAKIYOR’

Bu fikri ABD’lilerle yaptığı görüşmede de gündeme getirdiğinin altını çizen Fidan, Amerika’nın da iki devletli tahlile sıcak baktığını kaydetti.

Fidan, “Biliyorsunuz, İsrail, tenkitlere aldırmadan kendi siyasetlerini ilerletmeye alışkın bir ülke. Sonuçta hiçbir yaptırım yok. Yalnızca tartışmaların olduğu bir taban var” formunda konuştu.

Uluslararası toplumun, İsrail’i iki devletli tahlile zorlayan bir tutum içinde olması gerektiğini söyleyen Fidan, Türkiye’nin bu husustaki görüşlerini taraflarla paylaştığını söz etti.

GARANTÖR ÜLKE FORMÜLÜ

Fidan, bilhassa Filistin tarafına garantör olacak ülkelerin bölgeden olmasının telkin edildiğini vurgulayarak, “Buna Türkiye de dahil. İsrail için de öbür ülkeler garantör olsunlar. Her iki tarafın da mutabık kalacağı bir antlaşmaya varıldıktan sonra, bunun gereklerinin yerine getirilmesi konusunda garantör ülkeler sorumluluk üstlensin” diyerek, fakat bu formda kalıcı barışın ortaya çıkacağına dikkati çekti.

Fidan, Amerika ve Batı’nın askeri ve siyasi takviyesiyle muhakkak bir ölçü caydırıcılık olabileceğini kaydederek, “Barış garantiye alınmadıkça, hiçbir vakit için bölgedeki İsrail devleti ve halkı kendisini emniyette hissedemez. Kendisini daima emniyete alma ismine daima diğerlerine zulüm etme, şiddet uygulama muhtaçlığı hissedecek. Bu sarmal bizatihi daima dönecek” formunda konuştu.

Türkiye’den bölgeye bir barış gücü gönderilip gönderilmeyeceğine ait sorulan soruya, Fidan, “Garantörlük keyfiyetini açıkçası tartışmaya açmadık, fakat ana fikir olarak şu anda ortaya koyuyoruz konuştuğumuz taraflara” dedi.

Fidan, kelam konusu durumu, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantısında da lisana getireceğini tabir ederek, “Yani bu bir tekliftir, daha düzgün teklifleri olan varsa, onları da biz tabi ki kıymetlendiririz. Ancak kıymetli olan bu krizi vesile bilerek, iki devletli tahlili hayata geçirme yolunda adım atmaktır. Bölgeye kalıcı barışı getirmektir” diye konuştu.

Bölgedeki ülkelerin sorumluluk alması gerektiğine işaret eden Fidan, “Eğer Filistinliler içerisinde bu muahedenin hilafına davranacak olanlar varsa, bu ülkeler tutum koymalı” dedi. (HABER MERKEZİ)