Hatay’da asbest çanları kimin için çalıyor: ‘Deprem öldürmedi, kanser öldürecek’
HATAY- 6 Şubat’ta Maraş merkezli meydana gelen zelzelelerin akabinde Hatay’da enkaz kaldırma ve yıkım süreci hala sürüyor. Ortadan 8 ay geçmesine karşın kentin her köşesinde toz bastırma ve su püskürtme süreci uygulanmayan denetimsiz yıkımlar nedeniyle vakit zaman toz bulutu içinde kalan bölgede, tıpkı vakitte enkaz kaldırma ve yıkım süreçleri yasağa karşın geceleri de devam ediyor. Kelam konusu denetimsiz yıkımlar çadır kentlerde ve konteynırlarda yaşayan depremzedeleri de hijyen açısından olumsuz etkilerken, daima olarak bu toza maruz kalan depremzedelerin sıhhati da tehlike altında. Yaşanan durum aylardır tartışmalara neden olan “katil toz” asbest tehlikesini bir kere daha gündeme getirdi.
‘KÜÇÜK ÇOCUKLARIMIZ İÇİN ENDİŞELİYİZ’
Son olarak bölgeden alınan örneklerde asbest bulgusuna rastlandığı kamuoyuna yansıdı. Gazete Duvar’a konuşan bölge halkı, denetimsiz yıkımlar nedeniyle meskenlerin, konteyner ve çadırların içerisine toz dolduğunu, devir dönem çamaşır dahi asamadıklarını lisana getirdi. Su yokluğu ve gibisi meseleler nedeniyle hijyen şartlarının zar güç sağlandığını lisana getiren beşerler, bilhassa yıkıntıların ortasında oynayan ve bu toza maruz kalan küçük çocuklar için telaşlı olduklarını söyledi. Tıpkı vakitte yıkımlar esnasında etrafa şerit çekilmemesinin de vakit zaman trafiği tehlikeye attığı belirtildi.
‘İKİNCİL AFET KANSEROJEN TOZLARIN MARUZİYETİDİR’
Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD) Lideri Mehmet Ensari, sarsıntının birinci gününden beri asbest konusunda hem yetkililere hem de yıkım takımlarına tekraren ihtarlarda bulunduklarının altını çizerek, “Depremin sebep olduğu bina yıkımları, öteki büyük tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Afetlerde “ikincil afet” olarak tanımlanan etraf ve halk sıhhati problemleridir. Bunlardan biri de asbest, silika ve gibisi kanserojen tozların maruziyetidir. Zelzeleler, yıkılan ve hasar gören binalardan havaya karışarak çarçabuk solunabilen asbest liflerinin ve zehirli kimyasalların salınmasına neden olur. Zelzelenin birinci gününden bu yana söyledik ve söylemeye devam ediyoruz. Gerekli tedbirler alınmadığı ve bu biçimde yıkımlar kelam konusu olduğu sürece halkın sıhhati ile oynanıyor. Tekraren uyardık. Bu yıkımlarda çalışanlar da depremzedeler de bu biçimde tehlike altında” diye konuştu.
‘CİDDİ HASTALIKLARA YOL AÇABİLİR’
Yıkımda ortaya çıkan bu tozları soluyan insanlarda artık olmasa bile uzun vadede önemli sıhhat sıkıntıları ortaya çıkabileceğini vurgulayan Ensari, “Yıkımda oluşan tozlar kanserojen olarak bilinen Asbest, Cıva, Kurşun, Pcb, Pbb, kadmiyum, Cr6,küf mantarı üzere tehlikeli atık partiküllerini içerir. Bu nedenle tozun solunması arama kurtarma çalışmalarından başlamak üzere, yıkım operatörü, yıkım emekçisi üzere gerek yıkım firması çalışanları, gerek yıkımı denetlemekle vazifeli teknik işçi gerekse de yıkımı izleyenler bölgede yaşayanlar için teneffüs yolu hastalıkları ve akciğer kanserine kaynaklık edebilir. Akut olarak toksik olmasa da asbest lifleri akciğerlerde uzun mühlet kalabiliyor. Asbestoz, akciğer kanseri, plevral kalınlaşma ve mezotelyoma üzere önemli akciğer hastalıklarına neden olabilir. Bu hastalıklar, 10-50 yıl mertebesinde uzun latent devirlere sahiptir ve tüm asbest tipleri ile ilişkilidir” tabirlerini kullandı.
‘SOKAKTA OYNAYAN BİR ÇOCUK 30-40’LI YAŞLARDA KANSER OLABİLİR’
Deprem sonrası enkaz ve yıkım sonucu ortaya çıkan moloz hacminin 100 milyon metreküpü aşacağının kestirim edildiğini söyleyen Ensari, geç olmadan yetkililere bir sefer daha davette bulundu. Ensari, “Yıkımlar bu formda devam ettiği sürece oradaki herkesin hayatı tehlike altında. Şu an yıkımlar yapılırken sokaklarda bahçelerde oynayan çocuklar var. Çadır kentlerde konteynırlarda kalan çocuklar var. Sokakta oynayan 10 yaşındaki bir çocuk 30’lu, 40’lı yaşlarda kanser olabilir. Bunun ihtimali yüksek. O çocuğun ne kabahati var? O çocuklar şu anda kanser adayıdır. Denetimsiz yıkımlar bir an evvel durdurulmalı, asbest ve gibisi kanserojen hususlara karşı gerekli tedbirler alınmalı” diye konuştu.