İsrail Yüksek Mahkemesi, tartışmalı yargı düzenlemesini görüşüyor

İsrail Yüksek Mahkemesi, Başbakan Benjamin Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümetinin tartışmalı yargı düzenlemesi kapsamında mecliste onaylanan ve yargının hükümet üzerindeki kontrolünü kaldıran Akla Yatkınlık Maddesi’ni görüşmeye başladı.

Mahkeme, Batı Kudüs’teki merkezinde 15 yargıçla, hükümetin yargı düzenlemesinde hükümet temsilcileri ve yasanın iptali için verilen dilekçenin taraflarını dinliyor.

‘YÜKSEK MAHKEME’NİN MADDEYİ GÖRÜŞMESİ DEMOKRASİYE ZİYAN VERİYOR’

Anadolu Ajansı’nın aktardığına nazaran, hükümetin yargı düzenlemesinin mimarlarından olan Dini Siyonizm Partili Meclis Anayasa, Hukuk ve Yargı Komitesi Lideri Simcha Rothman, mahkemede kelam aldı. Rothman, meclisin ülkede anayasa taslağı olarak kabul edilen bir Temel Kanun çıkarabileceğini savundu. Yüksek Mahkeme yargıçlarından Anat Baron, Rothman’a “Peki, Meclis bir gün Arapların oy verme hakkını elinden alan ya da seçimleri 10 yıl erteleyen bir yasa çıkarırsa ne olacak?” sorusunu yöneltti.

Simcha Rothman, bu soruya cevaben, “Eğer seçilmiş meclis misyonunu yerine getiremezse seçimle kamuya karşı sorumluluk hissetmeyecek bir kümenin seçilmiş karar alıcıların iradesini iptal etme hakkına sahip olmasıyla bu telafi edilemez” tabirlerini kullandı. İsrail Yüksek Mahkemesi’nin kelam konusu maddeyi incelemesinin ‘demokrasiye ziyan verdiği’ eleştirisi yapan Rothman, Yüksek Mahkeme’nin yıllar içinde kademeli olarak yasal argümanlarla ‘dünyada eşi görülmemiş gücü elinde topladığını’ öne sürdü.

BUGÜN BİR KARAR ÇIKMASI BEKLENMİYOR

Yüksek Mahkeme’de maddeyi savunan meclisin türel temsilcisi Itzchak Barth da Yüksek Mahkeme’nin maddeyi iptal etmek yerine tefsir etmesini tercih ettiklerini belirtti.

Yüksek Mahkeme Lideri Esther Hayut, kamuoyunda ‘Akla Yatkınlık’ diye isimlendirilen Temel Kanun değişikliğinin meclise sunulmadan evvel ilgili komitede geniş bir uzlaşıyla kabul edilmediğine dikkati çekti. Başyargıç Hayut, bunun başlı başına Temel Kanun değişikliğinde bir istisna oluşturduğunu savundu. Öte yandan, İsrail Yüksek Mahkemesi’nden canlı olarak yayınlanan oturum sonucunda bugün bir karar çıkması beklenmiyor.

YÜKSEK MAHKEME ÖNÜNDE PROTESTOLAR

Batı Kudüs’teki Yüksek Mahkeme önünde hükümetin yargı düzenlemesinin destekçisi ve aykırısı onlarca kişi İsrail bayraklarıyla şov yaptı.

Akla Yatkınlık Yasası, Yüksek Mahkeme’nin hükümetin aldığı kararları ‘kamu çıkarına hizmet etmediği, akla yatkın olmadığı yahut çıkar çatışması doğurduğu’ münasebetleriyle bozma yetkisini elinden alıyor. Netanyahu hükümetinin yargı paketindeki temel ögeler ortasında sayılan husus ‘yargının yürütme üzerindeki kontrolünü azaltmayı’ hedefliyor.

KİM, NE DİYOR?

İsrail’de şimdi bir anayasa bulunmuyor. Ülkedeki 13 “Temel Kanun” gelecekteki anayasanın taslağı kabul ediliyor. Yüksek Mahkeme, meclisin çıkardığı kanunları Temel Kanunlara muhalif olduğu gerekçesiyle iptal edebiliyor. Hükümet, yargı düzenlemesi kapsamında onaylanan maddelerin Temel Kanunlarda değişiklik getirdiğini belirtiyor.

Yüksek Mahkeme’nin bugüne kadar Temel Kanunlarda yapılan değişikliklere müdahale etmediğine işaret eden hükümet, bu bakımdan yargı düzenlemesi paketinde onaylanan Temel Kanun değişikliklerini de Yüksek Mahkeme’nin iptal edemeyeceğini savunuyor.

Yüksek Mahkeme’ye yasanın iptali için başvuran yargı düzenlemesi aykırıları ise kelam konusu kanunla ‘sistem değişikliği yapıldığı, İsrail’in demokratik yapısına darbe vurulduğu, bu nedenle düzenlemenin Mecliste salt çoğunlukla kabul edilerek yargı kontrolünden muaf tutulamayacağı’ değerlendirmesinde bulunuyor. Mahkeme’nin maddeyi iptal etmesi ve hükümetin de buna itiraz etmesi halinde ülkedeki krizin anayasal boyuta taşınacağı yorumları yapılıyor. (DIŞ HABERLER)