‘Kedicikler’ neden döngünden çıkamıyor: Adnan Oktar’dan kurtulamamanın psikolojisi

DUVAR – Adnan Oktar örgütünde yer alan bayanlar, geçtiğimiz haftalarda toplumsal medya üzerinden yayınlanan ‘Kedicik’ belgeseline bahis oldu. Belgesel, örgüt içinde yer alan bayanların nasıl sistematik olarak istismar edildiğini ve şiddete uğradığını mevzu ediniyordu.

Buna nazaran, bayanların örgüte katılmaları ve buradan çıkamamaları için örgüt üyeleri tarafından çokça tekrar edilmiş bir metot geliştirilmişti. Bu sistem, belgeselde ayrıntıları ile aktarıldı. Metodu şöyle özetleyebiliriz; örgüt üyeleri bilhassa orta ve üst sınıf ailelerin yaşadığı muhitlerdeki AVM’lerde ‘gözlerine kestirdikleri’ kız çocuklarını takip edip, bir halde irtibat kuruyor. Örgütten biri -ki çoğunlukla bu Bora Yıldız oluyor- kız çocuğu ile duygusal bir yakınlık kuruyor ve bir mühlet sonra cinsel ilgiye ikna ediyor. Bundan sonrası kız çocuğu için istismar, şiddet ve duygusal manipülasyon sarmalı halinde ilerliyor.

Milyonlarca kişi tarafından izlenen belgesel, toplumsal medyada pek çok tartışmayı da beraberinde getirdi. Kimileri, ‘kedicik’ olarak bilinen bayanların, yaşadıklarına karşın nasıl örgütten uzaklaşamadığını sorguladı. Bu sorunun karşılığını uzmanlara sorduk. Aldığımız karşılıkların ortaklaştığı nokta; yakınlık… Yani istismar ve şiddet, sizin inançlı olarak tabir ettiğiniz ‘yakınınızdan’ geldiğinde bu döngüden çıkmak çok kolay olmayabilir.

SALDIRIYA MARUZ KALANIN ‘DOĞRU, SAĞLAM VE İNANILIR İNSAN’ TANIMLAMALARI BOZULUR

Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Gayret Derneği’nin yayınladığı rapora nazaran, Türkiye’de TCK uyarınca açılan evraklardaki kabahatler içinde cinsel istismarın hissesi 2013 yılında yüzde 0,6 oldu. Bu oran, 2020 yılında yüzde 0,8’e yükseldi. 2019 yılında güvenlik ünitesine getirilen 206 bin 498 çocuktan yüzde 15,2’si ‘cinsel suça maruz bırakılma’ münasebeti taşıyordu. Derneğin izlediği davalarda, istismarın en çok yakınlarından ya da tanıdıklarından geldiği görüldü.

Psikiyatr Münevver Hacıoğlu Yıldırım, istismar ve şiddet yaşayan bireylerin bedenen ve ruhen çok önemli tahribat yaşadığını tabir ediyor. Bedensel ve ruhen etkilenme biçiminin bir sürü faktöre bağlı olarak değiştiğini söyleyen Yıldırım, “Cinsel şiddetin niteliği, eşlik eden bedensel şiddet üzere öbür bir şiddet çeşidinin olup olmaması, şiddetin tek seferlik mi, uzun süren bir şiddet mi olduğu, şiddete maruz kalınan yaş, şiddet uygulayan kişinin yakınlığı, olay sonrası yaşananlar, olay öncesi diğer bir ruhsal ya da travma şiddet olup olmaması üzere özellikler etkilenme biçimini belirleyenler olarak söylenebilir. Olay sonrasında yaşananlar da olaydan etkilenmeyi belirleyen özelliklerdendir” diyor.

‘İSTİSMARI İSİMLENDİRMEK GÜÇLEŞİR’

Adnan Oktar örgütünde istismar bayanlara, bilhassa kız çocuklarına yönelik gerçekleşiyordu. Bu nedenle Yıldırım’a, istismar olaylarındaki cinsiyet rolünü soruyoruz. Yıldırım, cinsel şiddetin asimetrik münasebet durumlarında gerçekleştiğini ve neredeyse her vakit erkek tarafından uygulanan bir şiddet biçimi olduğunu vurguluyor. Bu şiddete çoğunlukla bayanların, çocukların, cinsel azınlıkların ve hayvanların maruz kaldığını anlatan Yıldırım, şöyle devam ediyor:

“Cinsel travmalardan bayanların erkeklerden daha fazla etkilendiği söylenemez fakat bayanların çok daha fazla oranda ve daha kompleks travmalara maruz kaldıkları söylenebilir. Bayanların çoklukla yakınlarındaki inanç bağlantısı olan, akın beklemedikleri erkeklerden taarruz yaşadıkları söylenebilir. Erkekler bayanlara oranla yetişkin olduklarında çok daha az oranda cinsel akına maruz kalmaktadır. Ayrıyeten erkeklerde saldırganlar ekseriyetle tanımadıkları insanlardır ve atağın tek sefer yaşanması daha büyük olasılıktır. Adnan Oktar örgütünde ise bilhassa bayanlara yönelik olarak planlı bir istismar olduğu anlaşılmaktadır. Geçmişte bayanların savaş ganimeti olarak alıkonmasına, erkeklere cinsel olarak hizmet etmek üzere köle, cariye olarak hayatlarından uzaklaştırılmasına benzeri bir yapılanma olduğu söylenebilir. Birebir vakitte ekonomik ve toplumsal statü sağlanması, bu istismar konusunu çok daha karmaşık bir hale getirmiş görünüyor. İstismarlar bilhassa de cinsel istismarlar, erken yaşlarda ve uzun vadeli güvenilen kişi tarafından uygulanıyorsa istismara maruz kalan kişinin yaşadığını isimlendirmesi ve buna, ’istismar’ diyebilmesi güçleşir. Sevilen, güvenilen, inanılan insan, birebir vakitte istismar eden, acı veren, insan olarak kodlanır. Böylelikle yaşanılanın ne olduğunun anlaşılması ve içinden çıkılabilmesi güçleşir.”

‘KİŞİ FAKAT İNANÇLI BİR YERDE BU DÖNGÜNDEN ÇIKABİLİR’

Bu noktada Yıldırım’a istismara ve şiddete uğrayan kişinin bu döngünden çıkmasının şartlarını soruyoruz. Yıldırım, bunun için kişinin inançlı alana duyduğu gereksinimden bahsediyor: “Çoğu vakit bundan çıkmak çok kolay değildir. Hele de istismar ortamı devam ediyorsa yaşanan olayları objektif pahalandırmak güçleşir. Bu nedenle öncelikle bireylerin şiddet ortamından uzaklaşmaları gerekir. İnançlı ortam olmadan, yaşanan şiddetin ismini koymak da şiddetle başa çıkmak da kolay olmayabilir. Elbette çok farklı çıkış noktaları olabilir lakin yeniden de döngüden çıkışın birinci adımı, kişinin inançlı bir yerde olmasıdır.”

‘SALDIRIDAN HAYATTA KALAN KENDİNİ SUÇLAYABİLİR’

Cinsel Şiddetle Uğraş Derneği yetkilisi, cinsel şiddetin rastgele bir biçimine maruz bırakılmanın, kanılar, hisler, davranışlar, dünya ve beşerlerle kurulan ilgi üzerinde bir tesire ve değişime sebep olabildiğini lisana getiriyor.

Cinsel şiddete uğrayıp hayatta kalanların, fizikî travmanın yanı sıra travma sonrası gerilim bozukluğu, depresyon, anksiyete, utanç, dehşet ve kendini suçlama üzere uzun vadeli ruhsal ve duygusal tesirler yaşayabildiklerini söyleyen dernek yetkilisi, “Kendini suçlama; cinsel şiddete maruz kalan bireye yöneltilen mağdur suçlayıcı yaklaşımdan, yani kişinin kendi kusur yahut kabahatinden ötürü cinsel şiddeti hak ettiği telaffuzundan kaynaklanır. Örneğin, hayatta kalan, travmanın bir sonucu olarak ve olan biteni ‘anlamlandırmak’ ve ‘kontrol altına almak’ için cürmü ve sorumluluğu fail yerine kendisine yükleyerek içinde bulundukları durumdan uzaklaşamayabilir” diyor.

Mağdur suçlayıcı tutum nedeniyle cinsel şiddetin faillerinin yok sayıldığını vurgulayan dernek yetkilisi, belgesel sonrası bayanlar üzerinden yaşanan tartışmaların da mağdur suçlayıcı halin yansıması olduğunu söz ediyor. Dernek yetkilisi mevzuyla ilgili şu görüşlerini lisana getiriyor:

“Geçtiğimiz haftalarda Adnan Oktar tarikatı üzerine yayınlanan bir belgesel üzerinden tarikat tarafından cinsel, fizikî, ruhsal ve ekonomik şiddete maruz bırakılan bayanların ‘yaşadıklarına rağmen’ orada kaldıkları tartışmaya açıldı. Biz de burada kendimizi, ‘Cinsel şiddete maruz bırakılanlar bundan uzaklaşabilir miydi, neden uzaklaşmadılar?’ diye sorarken buluyorsak, bunun sebebini toplumda yaygın olan mağdur suçlayıcı kültürde aramalıyız. Mağdur suçlayıcılık, hepimizin çaba ettiği tecavüz kültürünün de bir kesimidir. Tecavüz kültürü ise tecavüz ve cinsel şiddet biçimlerinin yüksek oranda görüldüğü kültürlerde, tecavüzün ataerkil normlar ve yanlış inanışlar yoluyla olağanlaştırılması ya da doğallaştırılmasıdır.”

‘FAİLLER YÜKSEK ORANDA CEZASIZ KALIYOR’

Ayrıca dernek yetkilisi, istismarın ve şiddetin tanıdıktan gelmesi halinde bu durumu konuşmasının ve takviye almasının çok daha zorlaştığına dikkat çekiyor: “Cinsel şiddetin, çoğunlukla hayatta kalanın tanıdığı yahut güvendiği bir kişi tarafından gerçekleştirildiği göz önüne alındığında, bir tanıdığın yahut aile bireyinin uyguladığı cinsel şiddetle ilgili konuşmak, dayanak almak ya da ihbarda bulunmak daha da zorlaşır. İhbarda bulunmak, finansal dayanak ve dışlanma üzere önemli ferdî sonuçlara da sebep olabilir. Bunun yanında, birtakım hayatta kalanlar, cinsel şiddet karşısında haklarının ne olduğunu bilmeyebilirler, bir ihbarda bulunmak üzere önlerindeki yasal seçeneklerden haberdar olmayabilirler. Haberdar olsalar bile, cinsel şiddet davalarındaki düşük karar oranları ve cezasızlık karşısında şiddetin artarak devam edebileceği tasası, hayatta kalanların şiddetten uzaklaşmalarını ve ihbarda bulunmak için inançlı şartları edinmelerini engelleyebilir. Hakikaten Türkiye’de, kolay cinsel taarruz şikayetleri için bile yıldırıcı süreçler, testler, raporlar ve tekrarlanan tabirler istenerek süreç, hayatta kalana ceza verme üzere yaşatılmakta, failler ise çok yüksek oranda beraat etmekte ya da cezasız kalmaktadır.”

Derneğin görüşlerini lisana getirirken altını çizdiği noktalardan biri olan cezasızlık konusu ile ilgili Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Uğraş Derneği’nin yayınladığı rapora yine göz atalım. Burada, cinsel kabahatler içinde beraat oranlarının yıllar içinden arttığı bilgisi yer alıyor.

Buna nazaran, istismarın TCK uyarınca açılan belgelerdeki beraat oranı 2013 yılında yüzde 18,1’den 2020 yılında yüzde 22,7’ye çıktı. Yüzde 56,5 olan mahkûmiyet oranı da yüzde 53,6’ya geriledi.