Kılıçdaroğlu Kurtulmuş’la görüşmesini anlattı: Yalnızca birkaç cümle

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun 11 Ekim’de partisinin Meclis kümesi yöneticileriyle birlikte TBMM Lideri Numan Kurtulmuş’u ziyaret etti.

Murat Uzman gündem olan bu görüşmeyi yazdı:

“Kılıçdaroğlu bu “nezaket ziyaretinde” Kurtulmuş’a -seçim hezimetiyle fiilen dağılan- Altılı Masanın Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Metnini sundu. Gazetecilere de “Umarım siyaset muhakkak bir uzlaşma tabanı içinde Türkiye’nin meselelerini çözer” dedi.

Kılıçdaroğlu’nun daha evvel Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yeni Anayasa davetlerine “Kendisi Anayasayı ihlal eden birisiyle Anayasa yapılmaz” dediği bilindiğinden, “uzlaşma umudu” sözüne manalar yüklendi: Sanki masaya oturmayı bir sefer reddedip bir kere haber olmak, meydanı da tümüyle AK Parti ve MHP’ye bırakmak yerine Meclis kurullarda her bir hususa tesir etmeye çalışma, bunu halkın dikkatine her gün getirme eğilimi mi baş göstermişti CHP’de?

Bunları Kılıçdaroğlu’na sordum. Cevaplarından anladığım kadarıyla CHP, AK Parti yeni Anayasa teklifiyle gelirse, baştan masaya oturmama refleksiyle davranmayacak. Fakat yasama organını, yürütme karşısında daha güçlü kılmak için birtakım teklifleri var.

Okuyup yorumlayalım.

Meclis Cumhurbaşkanı baskısında

– Sayın Kılıçdaroğlu, uzlaşma umudu tabirinizi Anayasa tartışmasına peşinen girmeme siyasi izlemeyeceğini biçiminde okumak mümkün mü?

– Bizim yeni bir Anayasa konusunda ne düşündüğümüz muhakkak; altında CHP dahil altı partinin imzası var. Biz bunun için ısrarlı olacağız. Lakin AK Parti’nin nasıl bir teklifle geleceğini bilmiyoruz. Gelince bakıp, ona nazaran kararımızı veririz.

– Sayın Kurtulmuş’la görüşmeniz uzun sürünce yeni Anayasa konuştuğunuz düşünüldü…

– (Gülerek) Emin olun Anayasa konusuna neredeyse hiç girmedik; yalnızca sunarken birkaç cümle.

– Ya ne konuştunuz?

– Çoğunlukla Meclis İç Tüzüğü. Meclis İç Tüzüğünde yapılacak değişikliklerle Meclis’in tesirini, her bir milletvekilinin pahasını arttırmanın mümkün olduğunu düşünüyoruz. Bu husustaki tekliflerimizi anlattık Sayın Lidere.

– Örnek verir misiniz?

– Yasama organı, yürütmenin baskısı altında. Örneğin Cumhurbaşkanı “Şu kişinin dokunulmazlığı kaldırılsın” dediği anda o kişinin fezlekesi çabucak öne çekiliyor. Fezlekelerin, iktidarın muhalefet üzerindeki baskı aracına dönüşmesinin yanlış olduğunu ve bu bahiste TBMM’nin temsil prensibini de dikkate alıp hassasiyet göstermesi gerektiğini söyledik.

CAN ATALAY’IN DURUMU

– İç tüzük teklifleri mi bunlar?

– Evet, bir kural getirilebilir buna, örneğin fezlekeler geliş sırasına nazaran sürece alınabilir.
Sonra Can Atalay’ın durumu var. Yüksek Seçim Şurası seçime girmesinde sakınca görmemiş, seçilmiş, lakin yemin ettirmiyorsunuz, milletvekili olamıyor. Meğer cezası yasama misyonu sonuna ertelenen örnekler var. Evvelki Meclis Liderlerinden Hüsamettin Cindoruk, “Ben olsam kapıda karşılardım” diyor.

– Gerçi o periyotta de DEP milletvekillerinin durumu vardı, Meclis çıkışında gözaltına alınmışlardı. Diğer ne tekliflerde bulundunuz?

– Bakın, 600 milletvekili var TBMM’de. Meclis kurullarında vazife alan milletvekilleri yeniden de orada görüşlerini lisana getirebiliyor. Kurul dışı kalanlar yalnızca oylamalarda parmak kaldırıp indiriyor. Meğer araştırma komiteleri kurulsa orada, devlet yapısının, bürokrasinin, üniversitelerin, sivil toplumun da iştirakiyle yasama organı bedelli çalışmalar üretebilir. Ben milletvekili iken yer almıştım araştırma komitelerinde, pek faydalı çalışmalar yapılıyordu. O nedenle araştırma önergelerine de müsaade verilmesi gerekiyor.

Meclis’in, vekilin değeri

– Bunları neden artık gündeme getiriyorsunuz?

– Aslında öteden beri söylüyoruz. Artık yeni Meclis açıldı. İç Tüzük değişikliğinden kelam ediliyor. Biz de kendi tekliflerimizi getiriyoruz.

Bunları yasama organının, parlamentonun ve her bir milletvekilinin bedelini artırmak için de istiyoruz.
Milletvekili soru önergesi veriyor. Yanlışsız dürüst cevap gelmiyor. Bakanların sorulara karşılık verme oranı giderek azalıyor. Meclis Başkanlığının bunu da yürütmeden sorması, takip etmesi, daha sık uyarması etmesi gerekir. Parlamento kontrol bakımından da fonksiyonsuz hale geliyor.
Sonra, diyelim milletvekili kanun teklifi hazırlayacak… Meclis yasal ve teknik dayanak verebilmeli. Dünyanın bütün demokrasilerinde siyasetçi kararı alır, bürokrasi, uygular. Meclis Kanun ve Kararlar Dairesi canlandırılmalı; bu manada başvuran milletvekillerine danışmanlık hizmeti verebilmeli.

TORBA YASA

– Meclis fonksiyonunu aşındıran bir öbür husus da torba yasalar. Bir kanun teklifi veriliyor, içinde pek çok Meclis kurulunu ilgilendiren husus var. Örneğin sıhhat konusunda bir unsur ekleniyor, fakat Sıhhat Kurulunda görüşülemiyor. Komiteler devre dışı bırakılıyor; yalnızca Plan ve Bütçe Komitesinde apar topar geçirilip Genel Şuraya indiriliyor.

– Torba kanunları Anayasa Mahkemesine taşımıyorsunuz diye eleştiriliyorsunuz…

– Bir sorun da orada var zira. Her torba yasanın içine, kendi istediklerine ek olarak halkı ilgilendiren bir unsur ekliyorlar; AYM’ye taşısak “Bak işte CHP engelliyor” diyecekler. Torba yasa uygulamasının artık son bulması gerektiğini, şayet devam edecekse de temel kanunların torba yasa içerisinde getirilmesini yasaklayan bir içtüzük değişikliği gerektiğini önerdik.

– Ne karşılık verdi Meclis Lideri?

– Pek yorum yapmadı. Karşı da çıkmadı. Dikkatle dinledi, hassasiyet gösterileceğini söyledi.
CHP bir yandan 5 Kasım Kurultayına hazırlanıyor, dikkatler orada. Fakat yeni Anayasa telaffuzuyla birlikte İç Tüzük tartışması da başladı. Demokrasiye inanıyorsanız şu anda gündem Orta Doğu savaşında olsa da devirli mevzular bunlar, kayda geçsin istedim.