Mahsa Jîna Amini’nin vefatının 1’inci yılı: ’79 gazeteci tutuklandı’
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), İran’da ‘ahlak polisi’ tarafından gözaltına alındıktan üç gün sonra hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Jîna Amini’nin vefat yıldönümü yaklaşırken Amini’nin mevtini izleyen protestolardan bu yana gazetecilere yönelik gelişen baskılara ait bir rapor hazırladı. 31’i bayan 79 gazetecinin tutuklandığını açıklayan RSF, İran’da tutuklu tüm gazetecilerin özgür bırakılmasını istedi.
Amini’nin katledilmesi ve akabinde gelişen toplumsal aksiyonları mercek altına alan RSF, habercilerin ‘dehşet verici bir baskı’ ile karşı karşıya kaldıklarını bildirdi. Milletlerarası RSF’nin açıklamasına nazaran, Amini’nin hayatını kaybettiği 16 Eylül’den bu yana geçen bir yılda 79 gazeteci nezaret altına alındı, bu bireylerin 12’si ‘kırılgan şekilde’ tahliye edildi. RSF, hususa ait olarak, “İran rejimi, gazetecilere karşı çok çeşitli cezai müeyyideyi kapsayan gerçek bir müeyyide labirenti oluşturmuş durumda” yorumunu yaptı.
‘KADIN GAZETECİLER İÇİN DÜNYANIN EN BÜYÜK HAPİSHANELERİNDEN BİRİ’
“İran, son yılda, bayan gazeteciler için dünyanın en büyük hapishanelerinden biri haline geldi” diyen RSF, “Gerekçeleri genelde meçhul gözaltı uygulamaları birçok sefer de ‘devlete karşı propaganda’ya dayandırılır. Bazen buna, ağırlaştırıcı faktör olarak ‘yasadışı gösteri’, ‘devlet güvenliğini tehlikeye atmak’ yahut ‘düşman ülkeyle işbirliği’ üzere suçlamaların da eklendiği olur. İran’da hapishanede tutulan 24 gazeteciden yarısı, Mahsa Amini için düzenlenen aksiyonlardan sonra tutuklandı” bilgisini paylaştı.
RSF, tutuklu gazetecilerin durumuyla ilgili ise şu bilgileri paylaştı:
“Gazeteciler tutuklandıktan sonra, İran yargısının karanlık dehlizlerinde sıkışıp kalırlar. Fiziki ve ruhsal şiddet, isimli yolsuzluk ve bürokratik tıkanıklıklar mahpus gazetecileri bir baskı labirentine kapatmak için peşi sıra devreye girer. Bazen saatlerce gözden kaybolup, yakınlarının sonrada tecride alındıklarını öğrendiği de olur. Duruşma gündeme geldiği durumlarda ise, duyurulan tarihin sonradan iptal edilebildiği, duruşmaların evvelden gazetecilerin avukatlarına duyurulmadığı ya da bunun son dakikada bildirim edildiği durumlar da yaşanıyor. Genelde durumlar muğlak bırakılıyor.”
DAGHER: MEYDAN OKUYAN GAZETECİLER VAR
RSF Ortadoğu Ofisi temsilcisi Jonathan Dagher, karmaşıklığına karşın İran iktidarının geliştirdiği baskı labirentinin kolay tek bir formüle hizmet ettiği görüşünü lisana getirdi.
Dagher, RSF’nin açıklamasında, “Ya gazeteciler kendilerini sansürler ya da tutuklanırlar. Lakin tutuklamaların da sonu gelmiyorsa bu demektir ki, hala bu formüle meydan okumayan devam eden gazeteciler var. İranlı yetkilileri, keyfi yargılamalara son vermeye, basına yönelik mahzurları kaldırmaya, kitlesel aksiyonlardan beri tutuklanan 12’si dahil olmak üzere bugün itibariyle İran’da mahpus tüm gazetecileri özgür bırakmaya çağırıyoruz” dedi.
5 GAZETECİ BAYAN HALA TUTUKLU
RSF, İran’da tutuklanan bayan gazetecilerin beşinin hala tutuklu olduğu bilgisini paylaştı. “Onlar olmasa, Amini’nin vefatı sonrası gelişen ‘Kadın, Hayat, Özgürlük’ başlıklı toplumsal itirazlar hak ettiği üzere gündeme gelemezdi” diyen RSF’nin aktardığına nazaran, tutuklu beş bayanın isimleri şöyle: Niloofar Hamedi, Elaheh Mohammadi, Nazila Maroufian, Farzaneh Yahya-Abadi, Vida Rabbani. (DIŞ HABERLER)