Türkiye’den Filistin-İsrail için ‘garantörlük’ formülü önerisi

DUAVR – Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, gazetelerin Ankara temsilcileri ile bir ortaya geldi.

AA’nın aktardığına nazaran, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e taarruzuyla yaşananların başta İsrail olmak üzere herkes için sürpriz olduğuna işaret eden Fidan, Gazze’den öbür tarafa basitçe geçilebilmiş olmasının ve bunun operasyonel sonuçlarının herkesi şaşırttığını lisana getirdi. Fidan, bilhassa İsrail ile Gazze ortasındaki duvarın belirli kısmı yıkıldıktan sonra içeriye, yalnızca Hamas mensuplarının değil öteki kümelerin ve sivil ögelerin da girebilmesinin ve rastgele bir direniş ile karşılaşmamalarının herkes için şaşırtan olduğunu vurguladı.

Bakan Fidan bu durumun, İsrail güvenlik sistemindeki zafiyeti ortaya çıkaran, uzun yıllar tartışılacak bir mevzu olduğuna dikkati çekerek, “7 Ekim’e hangi kurallar yol açtı? Bunu da tahminen ayrıyeten konuşmak gerekiyor. Bu esasen sorunun bütününü oluşturuyor. Biz 7 Ekim’de ve müteakip süreçte, sivilleri maksat alan hiçbir hareketi natürel ki tasvip etmiyoruz. Tam aksine sivillerin amaç alınmasını kınıyoruz” diye konuştu.

İsrail operasyonlara başladığında Türkiye’nin ABD’lilere, İsraillilere ve başka taraflara, sivillere yönelik tutumdan önemli kaygı duyduğunu belirttiğini aktaran Fidan, ardından ağır bir görüşme ve seyahat trafiği başladığını söz etti.

‘YOĞUN TEMASLARIMIZ SÜRÜYOR’

Fidan, ABD’lilerin talebi üzerine tekraren muhataplarıyla ve öbür ülkelerin yetkilileriyle görüştüklerini anımsatarak, “Biliyorsunuz, Mısır’a gittik. Yarın Lübnan’a gidiyoruz. Lübnan’dan sonra Cidde’de İslam İşbirliği Teşkilatı’nın Dışişleri Bakanları seviyesinde İnanılmaz Acil Toplantısı var, oraya geçeceğiz. Cumhurbaşkanımızın ağır temas trafiği var. Bakanlık olarak bizim ve istihbarat ünitelerinin temasları var” tabirlerini kullandı.

‘KRİZİ BARIŞ İÇİN FIRSATA DÖNÜŞTÜRME ARAYIŞINDAYIZ’

Fidan, Türkiye’nin krizi barış için fırsata dönüştürme arayışında olduğunu belirterek, bu fikrin muhataplara da aktarıldığını tabir etti.

Sistem içinde kimi görüşlerin de tedavüle girdiğini kaydeden Fidan, “Özellikle daima şunu söylüyoruz; İsrail bugüne kadar iki devletli tahlil sürecini askıya aldı. Filistinlilerle değil, öbür Arap ülkeleriyle barış yapmayı kendisine temel meşguliyet edindi. Zira onların perspektifinde sivil Filistin devleti yok” tabirlerini kullandı.

Fidan, daha evvel İsrail’in, Araplar ve bölgedeki başka ülkeler tarafından kabul edilmesiyle ilgili meseleler yaşadığını anımsatarak, “Varlığı kabul edilince, bu sefer başkasını kabul etmemek daha kolay hale geldi” dedi.

‘ABD İKİ DEVLETLİ TAHLİLE SICAK BAKIYOR’

Bu fikri ABD’lilerle yaptığı görüşmede de gündeme getirdiğinin altını çizen Fidan, Amerika’nın da iki devletli tahlile sıcak baktığını kaydetti.

Fidan, “Biliyorsunuz, İsrail, tenkitlere aldırmadan kendi siyasetlerini ilerletmeye alışkın bir ülke. Sonuçta hiçbir yaptırım yok. Yalnızca tartışmaların olduğu bir yer var” biçiminde konuştu.

Uluslararası toplumun, İsrail’i iki devletli tahlile zorlayan bir hal içinde olması gerektiğini söyleyen Fidan, Türkiye’nin bu mevzudaki görüşlerini taraflarla paylaştığını tabir etti.

GARANTÖR ÜLKE FORMÜLÜ

Fidan, bilhassa Filistin tarafına garantör olacak ülkelerin bölgeden olmasının telkin edildiğini vurgulayarak, “Buna Türkiye de dahil. İsrail için de diğer ülkeler garantör olsunlar. Her iki tarafın da mutabık kalacağı bir antlaşmaya varıldıktan sonra, bunun gereklerinin yerine getirilmesi konusunda garantör ülkeler sorumluluk üstlensin” diyerek, lakin bu halde kalıcı barışın ortaya çıkacağına dikkati çekti.

Fidan, Amerika ve Batı’nın askeri ve siyasi takviyesiyle belli bir ölçü caydırıcılık olabileceğini kaydederek, “Barış garantiye alınmadıkça, hiçbir vakit için bölgedeki İsrail devleti ve halkı kendisini emniyette hissedemez. Kendisini daima emniyete alma ismine daima diğerlerine zulüm etme, şiddet uygulama muhtaçlığı hissedecek. Bu sarmal tabiatıyla daima dönecek” formunda konuştu.

Türkiye’den bölgeye bir barış gücü gönderilip gönderilmeyeceğine ait sorulan soruya, Fidan, “Garantörlük keyfiyetini açıkçası tartışmaya açmadık, ancak ana fikir olarak şu anda ortaya koyuyoruz konuştuğumuz taraflara” dedi.

Fidan, kelam konusu durumu, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantısında da lisana getireceğini tabir ederek, “Yani bu bir tekliftir, daha uygun teklifleri olan varsa, onları da biz tabi ki kıymetlendiririz. Lakin kıymetli olan bu krizi vesile bilerek, iki devletli tahlili hayata geçirme yolunda adım atmaktır. Bölgeye kalıcı barışı getirmektir” diye konuştu.

Bölgedeki ülkelerin sorumluluk alması gerektiğine işaret eden Fidan, “Eğer Filistinliler içerisinde bu mutabakatın hilafına davranacak olanlar varsa, bu ülkeler tutum koymalı” dedi. (HABER MERKEZİ)