34. Ankara Sinema Şenliği’nde neler oldu: ‘Başka sinemaların de haklarını gasp ettiler’

Bu yıl 34’üncüsü düzenlenecek olan Ankara Sinema Şenliği’nin Ulusal Uzun Metraj Sinema Yarışması’ndaki 9 sinemadan 3’ü müsabakaya günler kala seçkiden çekildi. Böylelikle Ulusal Uzun Metraj Sinema Müsabakası’ndan çekilen sinema sayısı 5’e ulaştı.

İlk olarak Dünya Kitle Bağlantısı Araştırma Vakfı Lideri İrfan Demirkol, sinema müellifi Murat Erşahin ve Başşehir Üniversitesi GSTMF Sinema Tasarımı ve İdaresi Kısım Lideri Prof. Dr. Nihan Sarfiyat Işıkman’ın ön jüriliğinde yapılan kıymetlendirme sonucu 9 sinemanın şenlikte yarışacağı açıklandı. Daha sonra Irmak Tuna’nın “Yurt” sineması seçkiden çekilerek, yerine Filiz Kuka’nın “Yüzleşme” sineması geldi ve seçki birkaç saat sonra yine paylaşıldı. Sonrasında ise Cemil Ağacıkoğlu’nun “Son Hasat”ı ve Kıvanç Sezer’in “8×8″i “festival stratejisinde gittikleri değişiklik” gerekçesiyle seçkiden çekildi.

Nejla Demirci’nin “Kanun Hükmü” sinemasının sansüre uğramasının akabinde yaşananlarla şenlik iptal edildi.

Festivalden çekilen “Yurt”, “Son Hasat” ve “8×8” sinemaları, Türkiye prömiyerini 60’ıncı Antalya Altın Portakal Şenliği’nde yapacaktı lakin Nejla Demirci’nin “Kanun Hükmü” sinemasının sansüre uğramasının akabinde yaşananlarla şenlik iptal edildi. Bu nedenle Ankara’dan çekilen sinemaların de yaklaşık 6 ay sonra yapılacak İstanbul Sinema Şenliği için bekletildiği düşünüldü.

‘ÇEKİLME KARARI ‘ETİK’ OLARAK YANLIŞTIR’

Ankara Sinema Festivali’nin ön heyetinde yer alan Murat Erşahin X’ten yaptığı açıklamada çekilen sinema sayısının 5’e ulaştığını, ikisinin ön heyet kararı açıklanmadan evvel gerçekleştiğini belirtti. Erşahin açıklamasında, “Bu, her şeyden evvel sinemanın ruhuna, şenliğin kendisine, idaresine, şenlik işçilerine, seçici konseye, Ankaralı izleyiciye, şenlik takipçilerine, müsabakaya başvuran başka sinemalara yani meslektaşlarına karşı yapılmış bir haksızlık ve ayıptır. Çekilme kararı her şeyin ötesinde ‘etik’ olarak yanlıştır. Strateji odaklı kibirli iş insanlarının değil, beyazperdenin büyüsüne sevdalı ‘yaman’ sanatkarların meskenidir sinema!” tabirlerini kullandı.

Film eleştirmeni Burak Göral, direktör Lider Esmer, eleştirmen Halil İbrahim Sağlam ve direktör Aksiyon Kaftan, yaşananları kıymetlendirdi.

‘BAŞKA SİNEMALARIN HAKLARINI GASP ETTİLER’

Film eleştirmeni Burak Göral, liste açıklandıktan sonra yapılan geri çekmelerin şenliği zora düşürdüğünü belirterek, “Ankara Sinema Şenliği esaslı ve pahalı bir şenliktir. Her yıl olduğu üzere yarış sinemalarını kendi takvimine uygun bir formda açıkladı. Antalya Sinema Şenliği iptal olduğundan beri 10 günden fazla vakit geçmişti. Herkes Antalya’da yarışacak sinemaların bir kısmının Ankara’daki Ulusal Yarışma’ya da başvurmuş olduğunu biliyordu. Elbette her direktörün bir şenliğin ön seçici konseyine sunduğu sineması, seçilip ilan edilmeden evvel geri çekme hakkı vardır. Hakikaten Ankara’da da iki sinema, şenlik stratejileri ve dünya deveranı planları gereği son liste açıklanmadan evvel sahipleri tarafından geri çekildi. Lakin liste açıklandıktan sonra yapılan geri çekmeler şenliği zora düşüren ayıp tutumlar. Onlar diğer sinemaların de haklarını gasp etmiş oldular. Pek etik bir davranış olmadı doğrusu” tabirlerini kullandı.

‘FESTİVAL YAPILARINI SORGULADIĞIMIZ KADAR SİNEMA YAPICILARI DA SORGULAMAMIZ GEREKİYOR’

Yönetmen Başkan Esmer, bir ‘festival stratejisi’ gözetildiğini tabir ederek, “Bahsi geçen sinema yapıcılarından, 60. Antalya Altın Portakal Sinema Festivali’nde, gösterdikleri faziletli tutumun birebir çizgide devam etmesini umardım. Müracaata sundukları sinemalarını, şenlik kapsamında izleyici ile buluşturmak yerine, ‘festival stratejisi’ gözeterek Ankara Sinema Festivali’ni kendilerince ‘yetersiz’ görmelerini kibirli ve niyetsiz buluyorum. Şenliği düzenleyen takımın saygın bir geleneği temsil ediyor olmasını hatırlamak gerekirken, şenlik müracaatlarında bahsi geçen sinema yapıcılarının gözettiği niyet ise ‘usulünde bulunma’ üzere bir manaya tekabül ediyor. Takındıkları gecikmiş niyetin, seçkinin dışında kalan sinemalara yansıdığını da düşünürsek durumun saygısızca geliştiğini anlayabiliriz. Bu minvalde şenlik yapılarını sorguladığımız kadar sinema yapıcılarını da sorgulayacağımız görünüyor. Görece, sinemanın sanat niteliği öncelenerek hazırlanan sinemalarının, ticari ve muvaffakiyet telaşlarıyla sınırlanıyor olması, halk ile buluşmak yerine kariyerist bir beklentide olduklarını düşündürebilir” dedi.

‘MELİSA ÖNEL’İ UNSURLU DURUŞUNDAN DOLAYI TEBRİK EDİYORUM’

Alınan kararın etik açıdan yanlış olduğunu belirten sinema eleştirmeni Halil İbrahim Sağlam da şöyle konuştu:

“Antalya Altın Portakal’da yarış sineması olarak seçilen 6 sinema, tıpkı vakitte Ankara Sinema Şenliği’ne de başvurmuştu. Antalya iptal olunca ‘Ankara’da yarışırım lakin prömiyer yapmam’ başındaki eser sahiplerinden ikisi çabucak sinemalarını geri çekti. Ankara seçkiyi açıklamadan evvel davranan bu iki isim haliyle basına yansımadı. Lakin ‘8×8’, ‘Yurt’, ‘Son Hasat’ ve ‘Aniden’ sinemaları Ankara’nın açıkladığı seçkide vardı. ‘Aniden’ sineması dışında hepsi Ankara’yı prömiyer yapmaya bedel görmediği için sinemalarını 6 ay saklayıp İstanbul Sinema Şenliği’nde açmaya karar verdiler. Etik açıdan hayli yanlış bu karar hem 33 yıllık Ankara Sinema Şenliği’ni değersizleştirmekten hem de sinemasını Ankara’ya gönderip yarışa seçilemeyen öbür sinemaları küçümsemekten diğer bir şey değil. Zira bu sinemaların yerine getirilecek öbür sinemalar ‘normalde seçkiye girmeye kıymet bulunmayan ancak mevcut durumdan dolayı mecburen bunları alıyoruz 1-2-3’ biçiminde kodlanacak sinemalara dönüşecekler. Bu da çok tehlikeli, saygısızca ve hakkaniyetsiz bir durum. ‘Demek ki bu direktörler sinemalarını izleyici için çekmiyorlar, yalnızca ödül peşindeler’ üzere bir durum ortaya çıkıyor. Bu direktörler sonraki yıllarda Ankara Sinema Şenliği’nin, Ankara seyircisinin yüzüne nasıl bakacaklar? Sinemasını Ankara’dan çekmeyen tek direktör olan Melisa Önel’i unsurlu duruşundan dolayı tebrik ediyorum.”

‘FİLMLERİNİ ÇEKENLER ANKARA’YI ANTALYA KADAR GÜÇLÜ BİR MARKA OLARAK GÖRMEMİŞ OLABİLİR’

Yönetmen Hareket Kaftan da şu sözleri kullandı:

“Her sinemacının şayet şenliklerde savı olan bir sinema yapmak istiyorsa, yapıyorsa bir şenlik stratejisi yapması gerekir. Burada da memleketler arası manada başarılı direktörlerimizin şenlikten çekildiğini görüyoruz. Alışılmış ki onların stratejilerine nazaran Antalya’da prömiyer yapmak onlar için tahminen daha manalıydı. Zira Altın Portakal son yıllarda bir dünya markası haline gelmişti. Dünyanın pek çok kıymetli sinemacısı, programcısı, yöneticisi, kanal yöneticileri Altın Portakal’a geliyorlardı. Ve bu bir hafta burada müsabakadaki sinemaları izleyip onları öbür seçkiler için de kıymetlendirerek bakıyorlardı. Bu manada sinemacı arkadaşlarımız için çok kıymetli bir fırsattı Antalya’da olmak. Ve sahiden Altın Portakal çok pahalı bir markaydı. Şenlik programcılarından aldığımız izlenim buydu.

Şimdi sinemalarını çeken arkadaşlar, Ankara’yı Antalya kadar güçlü bir marka olarak görmemiş olabilirler. Bildiğim kadarıyla memleketler arası programcılar orada çok fazla yok. Lakin sinemalarını çeken arkadaşların bir kısmı, aslında sinemalarını dünyadaki değerli şenliklerde gösterdiler. Yanılmıyorsam yalnızca Kıvanç Sezer’in “8×8” sineması, dünya prömiyerini Antalya’da yapacaktı. Ben de sinemalarını şenliklerde dolaştıran bir direktör olarak söyleyebilirim ki sineması Antalya’da ya da Ankara’da açmış olmak, yurt dışındaki şenlikler açısından çok büyük bir sorun yaratmıyor.

Eğer mesela önümüzdeki sene ya da yakında Antalya Altın Portakal’ın tekrar yapılacağını bilsek ve Antalya, Ahmet Boyacıoğlu’nun getirdiği yönetmeliğe nazaran Türkiye prömiyeri kaidesi koştuğu için bu anlaşılır bir karar olurdu. Ancak artık Altın Portakal diye bir şey yok, yani bildiğimiz manada Altın Portakal diye bir şey yok. Nasıl bir Altın Portakal olacak, kimin idaresinde olacak, ne vakit gerçekleşecek, nasıl bir şenlik olacak? Hiçbir fikrimiz yok lakin önemli manada bu dünya markası ziyan görmüş oldu. Bu türlü bir şenliğin de Türkiye prömiyeri koşulu koyacağını hiç zannetmiyorum. Onun dışında İstanbul Sinema Şenliği kalıyor. Bu arkadaşlar Adana’da gösterebilirler sinemalarını, onlarda da Türkiye prömiyeri kaidesi yok. O yüzden de çekmiş olmalarını çok anlayamadım. Şenlikler bu kadar zorlukla yapılırken, bu türlü bir devirde sinemalarını son anda çekmeselerdi keşke.

Artık şenliklerimizi muhakkak bir standarda oturtmamız ve şenliklerin birbiriyle olan ilgisine bakmamız gerekiyor. Zira domino tesiriyle bütün şenlikler birbirlerini etkiliyorlar. Bu manada da çok bedelli bir şenlik olan Ankara Sinema Şenliği’ne hak ettiği kıymeti göstermeliyiz diye düşünüyorum. Ankara izleyicisi çok kaliteli bir izleyici, çok nitelikli bir izleyici. Bence çekmelerine gerek yoktu. Şenlik yöneticilerinin, festivallerimizin yönetmeliklerini tekrar elden geçirip bir standarda oturtmaları gerektiğini düşünüyorum. Ankara’da da bu türlü son anda çeken sinemalar için bir yaptırım olmaması da şanssız olmuş. Umarım çok hoş bir şenlik olur. Zira hepimizin bu kadar yılgınlığın hayal kırıklığının akabinde coşkuyla Ankara Sinema Şenliği’ne katılıp izleyicimizle buluşmaya gereksinimimiz var.”

Festival, bahisle ilgili bir açıklama yayınlamadı.

ULUSAL UZUN METRAJ MÜSABAKASI’NDA YER ALAN YAPIMLAR

Festivalin Ulusal Uzun Sinema Yarışı bu sene direktör Derviş Zaim’in başkanlığında toplanacak. Heyette Zaim’e müellif Mine Söğüt, kurgucu Mustafa Preşeva, oyuncu Murat Kılıç ve oyuncu Selin Yeninci eşlik edecek.

Bu sene yedi sinemanın seçildiği Ulusal Uzun Sinema Yarışması’nda yer alan üretimlerin tamamı şöyle:

Aniden (Yön. Melisa Önel)
Annesinin Kuzusu (Yön. Umut Evirgen)
Cam Perde (Yön. Fikret Reyhan)
Karganın Uykusu (Yön. Tunahan Kurt)
Kör Noktada (Yön. Ayşe Polat)
Sanki Her Şey Biraz Felaket (Yön. Umut Subaşı)
Yüzleşme (Yön. Filiz Kuka)