HEDEP Eş Genel Lideri Bakırhan: Batıda da belediyeler kazanacağız
ANKARA – Geçen hafta düzenlenen kongrede Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP) Eş Genel Lideri seçilen Tuncer Bakırhan, 34 yıldır gençlik örgütlerinden belediye başkanlığına; vilayet başkanlığından genel başkanlığa kadar Kürt siyasetinin her kademesinde yer aldı. Kendi tabiriyle “Kürt halkının evladı” olan Bakırhan, 3 kere cezaevine girdi. Daha evvel Siirt Belediye Başkanlığı yapan ve mayıs seçimlerinde Siirt’ten milletvekili seçilen Bakırhan, 34 yıllık tecrübesini artık eş genel lider olarak partisine aktaracak.
Bakırhan’ın yeni periyoda ve partisinin yeni devir stratejilerine ait sorularımıza cevapları şöyle oldu:
‘DAHA ÇOK SOKAKTA, ALANDA, FABRİKADA OLACAĞIZ’
Bütün muhalefet için olduğu üzere sizin için de mağlubiyetle sonuçlanan bir seçimin akabinde kongrenizi gerçekleştirdiniz. Kongrenizde partinin ismi, eş genel liderleri, idaresi, tüzüğü değişti. Bu değişimi nasıl okumalıyız? Bundan sonra nasıl yol yürüyeceksiniz?
Bir seçim başarısızlığı olduğu tespitini biz de yaptık. Lakin yine yapılanma bizim için seçim sonrası başlayan bir tartışma değil. Uzun müddettir yine yapılanma muhtaçlığı hissediliyordu. Seçim sonuçları tekrar inşa sürecinin hızlanmasına vesile oldu.
Seçim yeriyle yetinen, yalnızca bu yerle değiştirip dönüştürmeye inanan bir siyasi parti değiliz. Demokratik siyasetin kıymetli bir ayağı Meclis’tir lakin bizim güç aldığımız ana kaynak halklarımızdır. Hasebiyle seçimlerden dersler çıkaracağız lakin asıl kaygılarımızdan biri Türkiye’de ‘üçüncü yol’ dediğimiz güçlü bir uğraş ittifakı oluşturmak. Yeni periyotta bir taraftan tekrar bir umut yaratırken öbür taraftan teorisini oluşturduğumuz ancak pratik olarak bir türlü gerçekleştiremediğimiz kapsayıcı ve demokratik bir çaba yerini oluşturacağız.
‘İTTİFAKLARIN OLUŞTURULMA SEBEBİ YALNIZCA SEÇİM OLMAMALI’
Somutlaştırabilir misiniz? Demokratik ittifak pratikte nasıl hayat bulacak?
Teorik olarak çok düzgün tanım ettiğimiz bir alan lakin alanda bunu oluşturma konusunda eksiklerimiz ortaya çıktı. Siyasi partiler ve seçimle sonlu kaldık. İttifakların oluşturulma sebebi yalnızca seçim olmamalı. Muvaffakiyet ve başarısızlık da seçime bağlı olmamalı. Biz bu periyot işçiyle, direnenle, talep edenle yan yana duracağımız bir ittifak yerini muhakkak oluşturmalıyız. Bizim varlık sebebimiz bu. Biz bu devirde daha çok sokakta, alanda, fabrikada, uğraş alanlarında olacağız.
‘TÜRKİYE’NİN EN TEMEL SIKINTISI KÜRT SIKINTISIDIR, BU SORUN 85 MİLYONU ETKİLİYOR’
Kongrede Kürt probleminin tahliline dair bildiriler çok güçlü biçimde dillendirildi. ‘Kürt siyasi hareketi özüne, 90’lara dönüyor’ yorumu yapıldı. Bu yorum hakikat mu? Önümüzdeki periyotta 90’ların DEP’ini mi, 2015’in HDP’sini mi göreceğiz?
Aslında ikisi birbirinden çok farklı değil. Lakin Türkiye’nin en temel sıkıntısı Kürt meselesidir. Onu yadsımak, ona yaklaşımı alt bir düzeye düşürmek gerçek değil. İktisadın içinde bulunduğu makus durumun sebebi de bu problemdir. Savaşa harcanan her kuruşun, milletlerarası güçlere verilen her odunun temel sebebi de Kürt sıkıntısıdır. Bu sorunu öne koymadan işsizlik sıkıntısını nasıl çözeceğiz? Çatışma ortamı sonlanmadan emeklinin 7 bin 500 lirası nasıl artacak? Yani süren çatışmalar yalnızca Kürt’ü değil 85 milyonu etkiliyor. 85 milyonu etkileyen bir sorunu öne çıkarmak 90’ların geleneğine gitmek değildir. Tersine bu sorunun çözümsüzlüğünün her şeye, herkese etki ettiğini görüyor ve bunun için bu sorunun çözülmesini istiyoruz.
‘TÜRKİYELİLEŞME TEZİMİZDEN VAZGEÇMEMİZ KELAM KONUSU OLABİLİR Mİ?
Türkiyelileşme tezinden vazgeçme kelam konusu değil o vakit?
Bu periyot özgün durumdan kaynaklı Kürt sorunu daha fazla öne çıkabilir. Fakat bu emekten yoksulluktan, bileşenlerin taleplerinden uzaklaştığımız manasına gelmemeli. Bizim Türkiyelileşme tezimizden vazgeçmemiz kelam konusu olabilir mi? Lakin bizi bu ülkeye daha güçlü bağlarla bağlayacak olan şey Kürt probleminin tahlilidir.
Belki bir mevzuda özeleştiri vermemiz gerekir. Kürtler hala ayrılıkçı, bölücü, Türkiye’nin geleceğini kendisine keder edinmeyen bir halk üzere görülüyor, palavra yanlış bir algı oluşturulmuş durumda. Biz ‘demokratik ulus’u, ‘demokratik Cumhuriyet’i anlatabilseydik bugünkü iktidar bu güçte olmayabilirdi.
ÖCALAN’IN MUHATAPLIĞI: ‘BİRLİKTE YAŞAMAK DIŞINDA SEÇENEĞİMİZ YOK’ DİYEN BİR ANLAYIŞ NEDEN DİKKATE ALINMAZ Kİ?
Kongrenizde Kürt sıkıntısının tahlilinde muhatabın Abdullah Öcalan olduğunu söylediniz ve fizikî özgürlüğünün sağlanmasını talep ettiniz. Bunu sağlayabilecek bir iktidar iradesi görüyor musunuz?
Kürt sorunu üzere devasa bir sorun yalnızca HEDEP ile oturarak ve bu işin öbür taraflarını dışlayarak çözülebilecek bir sorun değil. Bir öbür gerçeklik de şu; Öcalan’ın Türkiye’de 85 milyonla empati kuran, birlikte ömrü kendisine sıkıntı edinen bir külliyatı, fikriyatı var. Onu okuyan herkes bunu çok uygun bilir. ‘Birlikte yaşamak dışında diğer seçeneğimiz yok’ diyen bir anlayış neden dikkate alınmaz ki?
‘DEVLET KÜRT PROBLEMİNİN KİMİNLE VE NASIL ÇÖZÜLECEĞİNİ BİLİYOR’
Bu sorun kalıcı bir biçimde çözülecekse tüm taraflarıyla görüşülmesinin kime ne sakıncası var? Bu taraflardan biri de hala tesirli ve kıymetli bir kişi olan Öcalan. Öcalan’ın bu sürece faal bir formda katkı sunması için de tecridin ortadan kaldırılması gerektiğini söylüyoruz. Devlet de bu probleminin nasıl ve kiminle çözüleceğini çok yeterli biliyor. Bizim bunu hatırlatmamızın ziyanı yok. Bugünden yarına çözülmesini, söylediklerimizin çabucak hayat bulmasını beklemiyoruz. Bir realiteyi işaret ediyoruz. Lakin bu hükümetin artık demokrasi ile, demokratik kıymetlerle bir sıkıntısı kalmadı. ‘Asla dönüşmezler’ demek yanlışsız olmaz. Onların da bu realiteyi görebileceği umudunu taşıyorum.
‘TÜRKİYE’DE ANAYASA TARTIŞACAK YER YOK’
Mevcut tabloda yeni bir anayasa yapılabilir mi?
Yeni bir anayasa muhtaçlığı var, bu çok net. Lakin mevcut tabanda yeni anayasa yapılır mı? Bu hafta Suriye-Irak tezkeresi kabul edildi. Rojava’da Kürt’ün hastanesine, ibadethanesine bombalar yağarken buradaki Kürt’e nasıl “anayasa yapıyorum” diyeceksin? Emeklilerin maaşının 7 bin 500 lira olduğu bir ülkede yeni anayasanın adil olacağını söylemek gerçekçi mi? Çocuklarının geleceğinden korkulu beşerler yeni bir anayasadan umutlu olabilir mi? Yani evvel bir yer gerekiyor. Kürt’ü, Alevi’yi, bayanı, fakiri inandıracak bir taban oluşturulmalı. Bugün Türkiye’de anayasa tartışacak bir taban yok. Ayrıyeten yeni bir anayasa yapılacağına da inanmıyoruz. Her seçim öncesi demokratikleşme, tahlil süreci, anayasa üzere sorunlarla bu toplum kandırılıyor. Şayet samimiyet varsa mevcut siyasetler da ona uygun olur.
‘DEMİRTAŞ’I YOK SAYMAK KELAM KONUSU OLAMAZ, BU SÜRECE KATKI SUNACAK EN DEĞERLİ AKTÖRLERİMİZDENDİR’
Partinizin eski eş genel lideri Selahattin Demirtaş, seçimden sonra HDP’ye sert tenkitler yaparak siyaseti bıraktığını açıkladı. Demirtaş’a siyasete dönmesi için bir davet olacak mı?
Sistem bir yandan bizi marjinalize etmeye çalışıyor bir yandan da “şahin – güvercin” telaffuzlarını yayıyor. Selahattin Lider bizim arkadaşımız, yoldaşımız. Bizim onunla nasıl bir farkımız olabilir? Hepimiz bu işin aktörü, çalışanıyız. Tenkit de teklif de yapabiliriz. Buna asla kapalı olamayız. Bizi var eden kendi içimizdeki tenkit – özeleştiri sistemidir. Tahminen de en eleştirel olanlardan biri benim. Tenkitlerimden kaynaklı dışlanacağım manasına gelmez bu.
Partimizin eş genel başkanlığını yapmış, hatırı, saygınlığı olan bir insanı yok saymak, yadsımak, dikkate almamak kelam konusu olamaz. Bizim geleneğimizde bu yok. Natürel ki bundan sonra da temasımız olacak. Figen Yüksekdağ’la, Gültan Kışanak’la, Leyla İnanç’la nasıl temasımız varsa ve olacaksa Selahattin Demirtaş’la da olacak. Arkadaşlarımızla hukukumuz faal bir biçimde devam ediyor. Eksiklik varsa aile içi sorunumuzdur. Her halükârda çözülür. Demirtaş bu sürece de katkı sunacak en değerli aktörlerimizden biridir.
‘AKP İLE BİR TEMAS OLURSA AÇIK OLUR’
Kongre sonrası birinci imtihan mahallî seçimler olacak. Batıda aday çıkarmanız karşılığında AK Parti’nin kazandığınız belediyelere kayyım atamayacağı, bu tarafta pazarlıkların olabileceği konuşuluyor. Mahallî seçim stratejiniz ne olacak?
Öncelikle çok şeffaf olacağız. Kapılar gerisinde bir pazarlık asla olmayacak. Şimdiye kadar AKP ile bir temas olmadı. Olsa da açık olacak.
‘BATIDAKİ METROPOLLERDE DE BELEDİYELERİMİZ OLACAK’
Biz kayyım atanan belediyelerimizi alacağız. Demokratik bir seçimde aslında oralardan AKP’nin çıkması çok güç. Ayrıyeten batıdaki Türkiye metropollerinde de belediyelerimiz olacak.
‘DÜNYAYA ÖRNEK OLACAK BİR ÖNSEÇİM MODELİ ÜZERİNDE ÇALIŞIYORUZ’
En değerlisi de adaylarımızı belirlerken halkın tekliflerinin dikkate alındığı bir strateji izleyeceğiz. Demokratik iştirakin sağlandığı, halkın iradesinin açığa çıktığı; ailenin, ekonomik gücün öne çıkmadığı bir model üzerinde çalışıyoruz. Bu önseçimi de aşan bir şey. İradenin nitekim yansıyacağı bir model. O denli bir sistem deneyeceğiz ki parası, gücü, aşireti olan değil, hak eden kazanacak. Eş genel başkanlık üzere dünyada örnek olan bir sistem oluşturmaya çalışıyoruz. Kent dinamiklerinin oy kullanacağı, kendisini yönetecek insanları seçeceği bir sisteme ağırlaşıyoruz.
Batıda belediyeler kazanacağınızı söylediniz. Hedeflediğiniz belediyeler var mı? Bu mevzuda çalışma yürütülüyor mu?
Evet, birçok yerde hedeflediğimiz belediyeler var. Bunun için çalışmalar yürütüyoruz.
‘HÜDA-PAR’IN HÜKÜMET ELİYLE GÜÇLENMESİ YALNIZCA KÜRTLERİN DEĞİL TÜM TÜRKİYE’NİN MESELESİ’
HÜDA-PAR’ın Meclis’te milletvekilleri var. HÜDA-PAR’ın varlığı sizin tabanınız açısından bir risk teşkil ediyor mu?
Biz bölgede sistemin desteklediği oluşumlarla çaba ediyoruz. Bir devir koruculardı, bir periyot birtakım aşiretlerdi, bir periyot paramiliter güçlerdi, bazen de bir siyasi parti oluyor. Bizim çaba ettiğimiz yer tıpkı. Sorun şurada; HÜDA-PAR ülkeye, bölgeye ne kazandıracak? Sistem HÜDA-PAR konusunda çok büyük bir yanlış içinde. Filistin’de El Fetih, Filistin Kurtuluş Örgütü üzere daha kapsayıcı, seküler oluşumlar yerine Hamas’ı kuran, destekleyen, büyüten İsrail hükümetinin kendisiydi. Tahminen El Fetih’i geriletti lakin Hamas üzere köktendinci, ucube bir tehlike yarattı, dünyanın başına bela etti. HÜDA-PAR geçmişte durduğu yerde. Karma eğitimi yok sayan, seküler hayatı net bir formda reddeden, bu toprakların mayasına muhalif şeyleri savunan bir yerde. AKP hükümeti bizim üzere seküler, kapsayıcı, demokrat bir hareketin taleplerini konuşmak yerine, bu toprakların insanlarını öteki bir yere itiyor. Bu, biz Kürtlerin değil, bayanların ve tüm Türkiye’nin sorunu olacak. Bugün Batman’da olanla yarın Sincan’da, Zeytinburnu’nda karşılaşacaksınız. Bu sıkıntıyı bastırmak için bu kadar tehlikeli yapılar oluşturmak kısa devirde onları rahatlatabilir lakin uzun periyotta Türkiye’nin başına bela olacak.
‘BİZİ KESMEK İÇİN HÜDA-PAR’I BÜYÜTMEK BEYHUDE BİR EFOR, 20 YIL SONRA ÜLKENİN BAŞINA BELA OLACAK’
Bizim için risk olur mu? Biz bölgede rakip tanımıyoruz. Hala binlerce cenazesi ortada olmayan bir hareketten geliyoruz. Bedel ödemeyen tek kişi yok Kürdistan’da. Bunu bilen bir tabana sahibiz. Kimseye bölgeyi bırakmayız, güçlüyüz, halkın inandığı bir hareketiz. Devlet beyhude arayışlara giriyor. Süleyman Soylu aklıyla yapılan kelamım ona bizi kesme teşebbüsü 20 yıl sonra Türkiye’nin başına bela olacak. Ne yazık ki Kürtler kelam konusu olunca Türkiye’nin bütün feraseti, aklı kapanıyor.
‘KILIÇDAROĞLU, BABACAN, DAVUTOĞLU TEBRİK İÇİN ARADI’
Eş Genel Lider seçildikten sonra arayan önderler oldu mu?
Sayın Kılıçdaroğlu, Sayın Davutoğlu, Sayın Babacan aradı. Sol, sosyalist partilerin genel liderleri SOL Parti, EMEP genel liderleri aradı. Meclis’e gittiğim gün ziyarete gelenler de oldu.