Turist sayısındaki artış dala yaramadı: ‘Pastanın dilimleri küçüldü’
TRABZON – Trabzon’a bu yılın birinci 9 ayında gelen turist sayısı 1 milyon 138 bin 743 bireye ulaşarak bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 43 arttı. Kente gelen yabancı turist sayısı yüzde 66 artışla 652 bin 713 olurken, yerli ziyaretçi sayısı da yüzde 20 artışla 486 bin 30 bireye ulaştı. Turist sayısındaki artışa karşın kesime çok sayıda kayıtlı, kayıtsız işletmenin katılması pastanın dilimlerini küçülttüğü için dönem turizm dalının umduğu üzere gitmedi.
Trabzon’a en çok ziyaretçi gönderen ülkeler ortasında birinci sırayı 269 bin 216 ziyaretçi ile Suudi Arabistan alırken bu ülkeyi 58 bin 397 ziyaretçi ile Umman, 41 bin 809 ziyaretçi ile Kuveyt, 41 bin 598 ziyaretçi ile Birleşik Arap Emirlikleri, 33 bin 886 ziyaretçi ile Ürdün takip etti.
Trabzon’a gelen uçak sayısı da geçen yılın birinci 9 ayına nazaran yüzde 27 arttı. Suudi Arabistan, Umman ve Katar üzere ülkelerden direkt uçuşlar düzenlenen Trabzon’a bu devirde 62 ülkeden 3 bin 514 sefer yapıldı.
KANTARCI: RESMİ YA DA GAYRİ RESMİ ÖNEMLİ BİR KAPASİTE ARTIŞI OLDU
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Doğu Karadeniz Lideri Volkan Kantarcı, sayıların artmasına karşın işletmelerde geçen yılki karlılığın gerçekleşmediğini söyledi. Bunun yalnızca bölgeye özel olmadığını belirten Kantarcı, Türkiye genelinde tıpkı durumun olduğunu kaydetti.
Geçen yıl pandeminin sona yazdan itibaren önemli bir yoğunluk yaşandığını hatırlatan Kantarcı, “Geçen yılın bu verimliliğinden sonra bölümümüzdeki paydaş sayısı da inanılmaz bir formda arttı. Resmi ya da gayri resmi, konaklama dokümanı var ya da yok dalda önemli bir kapasite artışı oldu. Trabzon’daki acente sayısı 200’lerden 300’lere çıktı. Ulaştırma Bölge Müdürlüğü’ne bağlı turizm nakliyatı yapan D-2 yahut B-2 dokümanlı minibüsten büyük otobüse varıncaya kadar taşıma araçlarının sayısı yüzde 30 artarak 2600’lü sayılardan 3500’ün üzerine çıktı. Münasebetiyle bölgede çalışan turizm işletmesi sayısı artınca pastanın dilimleri ufaldı” kelamlarını kullandı.
‘DÖVİZ KURU ARTMAYINCA TÜRKİYE DEĞERLİ HALE GELDİ’
Sektördeki arzın artmasının dışında da etkenler bulunduğunu belirten Kantarcı, ülkede yaşanan ekonomik kahırların turizm bölümünü sarstığını söyledi. Dolar kurundaki artışın enflasyona nazaran düşük kalmasının turistleri etkilediğini kaydeden Kantarcı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Geçen yıldan bu yıla yüzde 100’ün üzerinde bir enflasyon var. Ama döviz kuru birebir oranda artmayınca bölgemize gelen yabancı turistler için destinasyon bir anda çok değerlenmiş üzere görüldü. Örnek olarak 150 dolara odasını veren bir otel bu yıl sarfiyatların yüzde 130’dan fazla artmasından ötürü oda fiyatını 320 dolar civarında kiralamaya başladı. Zira bütün masraflar birebir oranda arttı. Ama dolar kuru ise yüzde 30-35 arttı. Bu sefer hem Arap turist için hem başka ülkelerden gelen turistler için Türkiye kıymetli olmuş oldu.
Geçen yıl 1 buçuk aylık bir mühlet çok önemli bir yoğunluk vardı. Bu yıl o dönemi 3 haftalık devirde lakin yaşayabildik. Ferdi olarak kimi acentalarımız çok, kimileri az yapmış olabilir. Ancak evvel ülke, sonra bölge sonra da kentimize bakmamız lazım. Sonuç itibariyle geçen yılın üzerinde bir sayı kelam konusu. Önümüzdeki süreçte günübirlik konaklama yerleri, işletme evraksız konaklama tesisleri ile ilgili olarak düzenlemeler kanunlaşacak. Seyahat acenteleri için düzenlemeler yapılırsa saha çok daha rahat olacak. ‘Şu kaçaktı, bu belgesizdi’ üzere polemikler kanunla ve kanun sonrasındaki hakikat uygulamalarla birlikte umarım büsbütün ortadan kalkar.”
‘SEZONUN GENİŞLEMESİ İÇİN PAZARIN ÇEŞİTLENMESİ GEREK’
Bölgede turizmin yalnızca yaz devrine sıkışmasını da pahalandıran Kantarcı, tahlil olarak turist pazarının genişletilmesi gerektiğini lisana getirdi. Kesimin tek bir pazara bağlı kalmasının gerçek olmadığını belirten Kantarcı, “Orta Doğu pazarı garanti bir pazar lakin sepetteki eser çeşitliliğini artırmamız gerek. Zira birinde sorun çıktığında oburunun seni ayakta tutması gerekiyor. Avrupalı turistlerin Anadolu’ya geldiği kültür çeşitlerinde azalış görüyoruz. Bunun sebeplerinin başında da siyasi problemler geliyor. Bu noktada ne kadar uğraşırsanız uğraşın pek değişiklik yapamıyorsunuz. Farklı pazarlarla ilgili çalışmalar yapılıyor. Orta Asya ile ilgili çalışmalarımız olacak” diye konuştu.
‘KRUVAZİYER POTANSİYELİNİ SAVAŞ ENGELLİYOR’
Bölgeye Orta Doğu’dan gelen yabancı turistin dışında kruvaziyer gemilerinin getirdiği turistler de değerli potansiyel oluşturuyor. 5 yıl ortadan sonra 5 Ağustos 2022’de tekrar Trabzon’a gelmeye başlayan Rus kruvaziyer gemileri bu yıl 12 defa Trabzon Limanı’na yanaştı. Yıl sonuna kadar 8 sefer daha yapması planlanan Soçi çıkışlı ‘Astoria Grande’ isimli kruvaziyer gemisi kente toplamda 8 binin üzerinde turist taşıdı.
Kruvaziyer turizmini de pahalandıran Kantarcı, devam eden Rusya-Ukrayna savaşının bundan hisse alma bahtını kısıtladığını söz etti. Büyük operatörlerin güvenliğe çok kıymet verdiğini ve bu sebeple Karadeniz’e girmeyi tercih etmediklerini lisana getiren Kantarcı, “Şu anda Rus bir kruvaziyer firmasının düzenlediği Trabzon, Sinop, Amasra, İstanbul ve sonrasında Ege’ye inen çeşitler gerçekleşiyor. Karadeniz’e cruise gemilerinin güvenlik sebebiyle girmediği bir ortamda Ruslar kendi firmalarıyla birlikte bu türlü bir tıp düzenliyor. Savaş ortamının bitmediği bir durumda Avrupa’nın cruise firmaları Karadeniz’e girmez” kelamlarına yer verdi.
ÇAVGA: KAYIT DIŞI ÖNLENMEDİĞİ İÇİN ARTIŞ KESİME OLUMLU YANSIMADI
Trabzon Turizm İşletmeleri ve Seyahat Acenteleri Derneği (TİSAD) Lideri Murat Çavga da geçen yıl yaşanan turizm hareketliliğin kesimde arz artışına neden olduğunu bu sebeple de turizm işletmelerinin çoğunluğunun bu yıldan gereğince mutlu kalmadığını söz etti.
“Dışarıdan baktığımız vakit fotoğrafın bütününde dağ taş, yabancı konukla doldu fakat esnafa yansıması çok müspet olmadı” kelamlarını kullanan Çavga, yaz devrinde herkesin bölüme dahil olmaya çalıştığını kaydetti. Kamu yönetiminin kayıt dışı işletmeleri dalın dışında tutmasıyla turizm kesiminin sayılardan daha olumlu yararlanacağını ve yatırımlarını artıracağını lisana getiren Çavga, “Bölgede turizmin 3 aya sıkıştığı söylemi çok optimist bir sayı. Aslına bakarsanız bu yıl için konuşursak Temmuz’dan Ağustos ortasına sıkışan bir turizm hareketliliği var. Yani bölgede turizm yoğunluğu 45 gün yaşanıyor. Kayıt dışının önüne geçersek bu 45 gün daha uzun müddete yayılır ve turistler müsait olan günleri tercih eder. Temmuz ve Ağustos’ta yer bulamayan Eylül’e kaydırır ya da daha evvelki tarihleri tercih eder” değerlendirmesini yaptı.
‘ALTERNATİF PAZAR OLARAK ÇİN ÇOK KIYMETLİ POTANSİYEL’
Turizm döneminin darlığının bir sebebinin de bölgede yalnızca Orta Doğu pazarı odaklı çalışma yapılması olduğunu belirten Kantarcı, kültür turizminin Karadeniz’de ikinci plana bırakıldığını kaydetti. Kantarcı, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sümela Manastırı, Krom Vadisi, Santa Harabeleri, Rize’de tabiat sporlarının yapıldığı alanları daha ön plana çıkarıp parlatmamız gerek. Bunda biraz zayıf kaldık. Bu sebeple yalnızca tabiat turizmiyle Ortadoğu pazarına yönelebildik. Bununla alakalı alternatif pazar arayışlarımız var. Çin bölgemiz için değerli bir pazar olabilir. Biz tarihi İpekyolu’nun limanıyız. Bu markayı öne çıkarabilirsek Çin niçin gelmesin ki. Çinli turistler kültür odaklı turizmi tercih ediyor.
Çinli turistlerin aradığı birçok özellik Trabzon’da ve bölgemizde mevcut. Onlara uygun rotalar çarçabuk oluşturulabilir. Çin çok önemli bir nüfusa sahip ve bizim için değerli bir potansiyel. Bunla ilgili şu anda altyapımızda Çince bilen rehberler, Çin mutfağına yönelik eserlerle ilgili bir hazırlık eksikliği var. Şimdiden bunun altyapısını oluşturursak bir kaç yıl içinde Çin’i maksat pazar haline getirebiliriz. Kuzey Afrika da amaç pazar arayışlarımız ortasında.
Pazar farklılaşmasının yanında eser farklılaştırma da kesimimiz içim çok değerli. Trabzon’da yıllardır imali tamamlanmayan ve ne vakit biteceği belirli olmayan bir kongre ve fuar merkezi var. Şayet bu merkez tamamlanırsa fuar ve kongre turizmi konusunda Trabzon kademe atlayabilir. Bu biçimde turizmi yapılacak fuar ve etkinliklerle turizm dönemi yaz aylarına sıkışmaktan çıkabilir. Kentin politiklerinin de bunun takipçisi olması gerekiyor.”
‘KIYI TURİZMİNDEKİ POTANSİYELİMİZDEN YARARLANMALIYIZ’
Bölgenin kıyı turizminden gereğince yararlanmadığını ve bu tarafta de potansiyelin kullanılması gerektiğini söz eden Çavga, Karadeniz’in su sıcaklığının son yıllarda artmasının bölgeyi cazip hale getirdiğini belirtti. Bilhassa kuzey ülkelerinden gelen turistler için kıyı turizminde tercih edilecek bir sıcaklık istikrarı olduğunu tabir eden Çavga, “Yaz ayları güney bölgelerinde dayanılmayacak seviyelere çıkıyor. Global ısınmanın da tesiriyle bölgemiz deniz turizmi için de cazip hale geliyor. Plaj sayılarımızı, denize girilebilecek noktaları artırmamız gerekiyor. Biyolojik arıtma sistemleriyle de kıyılarımızı daha pak hale getirmeliyiz” tabirlerini kullandı.